Kadın Faktörü
Kadın fertilitesini negatif etkileyen başlıca nedenler; ileri kadın yaşı, ovulasyon bozuklukları, tubal faktör, servikal faktör olarak gözlenmektedir. Ayrıca infertil hasta grubunun %5-25’lik bölümünü açıklanamayan infertilite olguları kapsamaktadır. İnfertil kadınların %35’i her yıl medikal yardım için başvurmaktadır. Kadın infertilitesinde ovulasyon bozukluklarına yol açan ve en sık görülen faktör Polikistik Over Sendromu (PKOS)’dur.
PKOS (POLİKİSTİK OVER SENDROMU) OLAN KADINLAR
Ovulasyon (yumurtlama) bozuklukları, kadına bağlı infertilitenin %30-40’lık oranından sorumludur. Bu bozukluklar; amenore (adet görememe), anovulasyon (yumurtlamanın olmaması) ve adet düzensizlikleriyle kendini belli eder. Polikistik over sendromu (PKOS) da kronik anovulasyon, adet düzensizlikleri, az ve düzensiz adet kanamalarına sebep olan bir sendromdur. Buna ek olarak; kilo artışı, vücut genelinde tüylenme (hirşutizm), sivilce oluşumu gibi pek çok şikayetin oluşumuna neden olan bir kadın hastalığıdır.
PKOS Bulguları
• Adet düzensizlikleri
• Yumurtlamanın olmaması (Anovulasyon)
• Hormonal bozukluklar
• İnsülin rezistansına bağlı kilo alımı
• Tüylenmede artış
• Akne ve sivilce oluşumu
• Anksiyete ve depresyon
• İnfertilite
Hormonal bozukluklar – LH seviyesinin yüksek olması overlerde granulosa ve teka hücrelerindeki LH ve reseptörünün aşırı salınımının sonucudur. Buna bağlı ovaryan androjenlerde yükseliş gözlenir.
Tüylenmede artış – Hiperandrojenizme (androjen hormonlarının yüksekliği) bağlı olarak üst dudak, göğüs bölgesi, sırt, çene, karın, kol ve bacak kısımlarında tüylenmede artış gözlenir.
İnsülin rezistansına bağlı kilo alımı – Hiperinsülinemi ve insülin direnci PKOS’lu kadınların, kilosu normal seviyede olanlarda %30, obez olanlarda ise %75’lik kısmında görülür.
Akne ve sivilce oluşumu – Hiperandrojenizm, ciltte sivilce ve akne oluşumuna sebep olur.
Yumurtlamanın olmaması (Anovulasyon) – LH yüksekliği oosit (yumurta) için uygun olmayan ortam yaratır. Anormal yumurta gelişim basamaklarının sonucunda ‘’anovulasyon’’ ortaya çıkar.
İnfertilite – PKOS’ta infertilitenin başlıca nedeni anovulasyona bağlıdır. Bu hastalarda erken gebelik kayıpları da olabilir. Ayrıca yüksek LH salınımı endometrium (rahim içi dokusu) kalitesini bozarak embriyonun tutunmasını (implantasyon) engeller.
Adet düzensizlikleri – Düzensiz ve düşük kalitede yumurta oluşumu ve hormonal bozukluklar nedeni ile adet düzensizlikleri gözlenir. PKOS hastalarında azda olsa düzenli adet ve ovulasyon da gözlenebilir.
Anksiyete ve depresyon – Adet öncesi dönemde yaşanan fiziksel ve duygusal değişimler PKOS hastalarında daha yoğun hissedilir.
PKOS TANI YÖNTEMLERİ
PKOS tanısının konmasında en önemli yöntem ultrasonografidir. USG ile over rezervinin kontrol edilmesi durumunda yumurtalıkta pek çok antral follikül yapısı (10’dan fazla) gözlenir. Bununla beraber kanda FSH / LH hormon düzeyleri bakılarak da PKOS tanısı teyid edilir. PKOS’da Lüteinize Hormon seviyesi (LH) yüksek tespit edilirken, Follikül Uyarıcı Hormon (FSH) seviyesi düşük ya da normaldir. PKOS tanısının konulmasındaki diğer bir kriter, menstrüel bulgular ve hirşutizm bulgularının mevcudiyetidir.
PKOS TEDAVİ YÖNTEMLERİ
PKOS tanısı konulan kadınların, doktor kontrolünde olmak kaydıyla belirti ve bulguları tedavi edilebilir. PKOS’ un neden olduğu bulguların başında gelen adet düzensizliği, ara kanamalar ve anovulasyon; doğum kontrol hapı (OKS- Oral Kontraseptif) kullanımı ile düzenlenebilir. OKS kullanımı premenstrual dönemde gözlenen anksiyete ve depresyonuda önler.
PKOS’un sebep olduğu insülin direncine bağlı olarak meydana gelen obezite, kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olan ve insülin direncini kıran oral yolla (ağızdan) alınan diyabetik ilaçlarla geriletilebilir veya engellenebilir. Bu ilaçlar aynı zamanda PKOS’lu hastalarda kaliteli yumurta gelişimine katkı sağlayarak çocuk sahibi olma yolunda da fayda sağlar. Bu sınıfa dahil olan ilaçlar karaciğer tarafından düzenli olarak üretilen glikoz miktarını azaltırken vücut tarafından emilen şeker miktarını düşürür. Hiperandrojenizme bağlı olarak ortaya çıkan akne, sivilce ve tüylenmenin tedavisi ise; insülin direncinin kırılması ve obezitenin engellenmesiyle sağlanır.
PKOS’ta görülen anovulasyona bağlı olarak gelişen infertilite durumunda; ovulasyonun düzenlenmesi, kaliteli yumurta gelişiminin sağlanması ve obezite ile mücadele edilmesi sonucunda kadının gebe kalma şansı arttırılır.
Uygulanan tüm tedavilere ek olarak gerekli vitamin, mineral ve antioksidan takviyesi sağlanarak PKOS’lu hastaların tedavileri desteklenir.
Advanced Plus formülünde yer alan;
– D-Chiro İnositol, kaliteli yumurta ve embriyo sayısında artış sağlar.
– Myo- İnositol; PKOS’lu kadınların LH, Testesteron ve insülin düzeylerini azaltarak PKOS semptomlarını en aza indirir.
– Glutatyon, ‘’master antioksidan’’ olarak bilinir ve PKOS’lu kadınların yumurta kalitesi için de koruyucu özellik taşır.
– Berberine, insülin direncini azaltarak kolesterol seviyesini düşürür. LDL ve trigliseritlerde önemli düşüş sağlamakla birlikte ‘’iyi kolesterol’’ olan HDL seviyesinde artış sağlar. Hamileliği ve doğurganlığı arttırır.
– Koenzim Q10, elektron taşıma sisteminin önemli bir parçası olan Koenzim Q10, mitokondride ATP yapımında rol oynayarak PKOS’lu kadınlarda yumurta kalitesini arttırır.
– L-Sistein, vücudun glutatyon üretmek için ihtiyacı olan bir tepkime maddesidir.
– Maca Kökü, PKOS’lu kadınlarda premenstrual dönemde görülen anksiyete ve depresyon gibi bir çok psikolojik rahatsızlığa iyi gelen Maca Kökü hormonal dengesizlikleri de önler. Cinsel isteği arttırır.
– Betain, vücutta düşük homosistein seviyesini sağlayarak; kalp, damar ve kemik sağlığına iyi gelirken kardiyovasküler sistemin düzenli bir şekilde çalışmasını da sağlar.
– Ginseng; güçlü bir antioksidan olup, bağışıklık sistemini destekler. Aynı zamanda kandaki kortizol seviyesini düşürerek, kan şeker düzeyini düzenler. Stresle başa çıkmaya yardımcı olur. Cinsel performansı arttırıcı doğal bir destektir.